LIGJ Nr.9320, datë 25.11.2004 PËR RATIFIKIMIN E “KONVENTËS NR.97 TË ORGANIZATËS NDËRKOMBËTARE TË PUNËS “PËR MIGRACIONIN PËR PUNËSIM”, E RISHIKUAR”
LIGJ
Nr.9320, datë 25.11.2004
PËR RATIFIKIMIN E “KONVENTËS NR.97 TË ORGANIZATËS NDËRKOMBËTARE TË PUNËS “PËR MIGRACIONIN PËR PUNËSIM”, E RISHIKUAR”
Në mbështetje të neneve 78, 83 pika 1 dhe 121 pika 1 të Kushtetutës, me propozimin e Këshillit të Ministrave,
KUVENDI
I REPUBLIKËS SË SHQIPËRISË
VENDOSI:
Neni 1
Ratifikohet “Konventa nr.97 e Organizatës Ndërkombëtare të Punës “Për migracionin për punësim”, e rishikuar”.
Neni 2
Ky ligj hyn në fuqi 15 ditë pas botimit në Fletoren Zyrtare.
Shpallur me dekretin nr.4422, datë 14.12.2004 të Presidentit të Republikës së Shqipërisë, Alfred Moisiu
KONVENTA NR.97
E ORGANIZATËS NDËRKOMBËTARE TË PUNËS
MBI MIGRACIONIN PËR PUNËSIM (E RISHIKUAR)
Rishikuar në 1949, hyrë në fuqi më 22 janar 1952
Konferenca e Përgjithshme e Organizatës Ndërkombëtare të Punës,
e mbledhur në Gjenevë nga trupi drejtues i Zyrës Ndërkombëtare të Punës, në sesionin e saj të tridhjetë e dytë më 8 qershor 1949,
duke vendosur për miratimin e disa propozimeve lidhur me rishikimin e Konventës së migracionit për punësim, 1939, miratuar nga Konferenca në sesionin e saj të njëzet e pestë, që përfshihet në pikën njëmbëdhjetë të kalendarit të këtij sesioni;
duke pasur parasysh që këto propozime duhet të marrin formën e një Konvente ndërkombëtare,
miraton në ditën e 1 korrik 1949 Konventën e mëposhtme me emrin Konventa për migracionin për punësim (e rishikuar):
Neni 1
Çdo Shtet Palë i Organizatës Ndërkombëtare të Punës për të cilin është në fuqi kjo Konventë merr përsipër të vërë në dispozicion të Zyrës Ndërkombëtare të Punës dhe pjesëtarëve të tjerë sipas kërkesës çdo
- a) informacion për politikat kombëtare, ligjet dhe rregulloret që lidhen me emigracionin dhe imigracionin;
- b) informacion për masat specifike lidhur me migracionin për punësim dhe kushtet e punës dhe jetesës së migrantëve për punësim;
- c) informacion për marrëveshjet e përgjithshme dhe masat e veçanta për këto çështje të lidhura nga Shtetet Palë.
Neni 2
Çdo Shtet Palë për të cilin kjo Konventë është në fuqi merr përsipër të mbajë ose të përmbushë mbajtjen e një shërbimi të përshtatshëm dhe falas për të ndihmuar migrantët për punësim, dhe në mënyrë të veçantë t’u japë atyre informacion të saktë.
Neni 3
- Çdo Shtet Palë për të cilin kjo Konventë është në fuqi merr përsipër që, aq sa e lejojnë ligjet dhe rregullat vendase, të ndërmarrin të gjitha hapat e duhura kundër propagandës së rreme lidhur me emigracionin dhe imigracionin.
- Për këtë qëllim ata do të bashkëpunojnë, kur del nevoja, me Shtetet e tjera Palë të interesuara.
Neni 4
Nga secili Shtet Palë do të merren masat e duhura, brenda juridiksionit të tij, për të lehtësuar nisjen, udhëtimin dhe pritjen e migrantëve për punësim.
Neni 5
Çdo Shtet Palë për të cilin kjo Konventë është në fuqi merr përsipër të organizojë, brenda juridiksionit të tij, shërbimet e duhura mjekësore përgjegjëse për:
- a) të siguruar, kur është e nevojshme, si në kohën e nisjes edhe në atë të mbërritjes, që migrantët për punësim dhe pjesëtarët e familjeve të tyre të autorizuar për t’i shoqëruar ose për t’u bashkuar me ta gëzojnë shëndet të mirë;
- b) të siguruar që migrantët për punësim dhe pjesëtarët e familjeve të tyre të gëzojnë kujdesin e duhur mjekësor dhe kushtet e mira higjienike në kohën e nisjes, gjatë udhëtimit dhe në mbërritje në territorin e destinacionit.
Neni 6
- Çdo Shtet Palë për të cilin kjo Konventë është në fuqi merr përsipër të zbatojë, pa diskriminim lidhur me kombësinë, racën, fenë ose seksin, për imigrantët që qëndrojnë ligjërisht në territorin e tij, trajtim jo më pak të favorshëm sesa ai që zbatohet për shtetasit e vet lidhur me çështjet e mëposhtme:
- a) Për çështjet që rregullohen nga ligji ose rregullat, ose që i nënshtrohen kontrollit të autoriteteve administrative:
- i) shpërblimi, përfshi të ardhurat familjare kur këto përbëjnë pjesë të shpërblimit, orët e punës, puna jashtë orarit, pushimet e paguara, kufizimet për punën në shtëpi, mosha minimale për punësim, trajnimi dhe kualifikimi, puna e grave dhe puna e personave në moshë të re;
- ii) anëtarësimi në sindikata dhe përfitimet e marrëveshjeve kolektive;
iii) strehimi.
- b) Sigurimet shoqërore (domethënë masat ligjore lidhur me dëmtimin në punë, shtatzaninë, sëmundjen, invaliditetin, pleqërinë, vdekjen, papunësinë dhe përgjegjësitë familjare, dhe çdo ngjarje tjetër të paparashikuar që, sipas ligjeve dhe rregullave vendase, mbulohet nga një skemë e sigurimeve shoqërore), që i nënshtrohen kufizimeve të mëposhtme:
- i) mund të ketë masa të veçanta për ruajtjen e të drejtave të fituara ose të të drejtave në proces fitimi;
- ii) ligjet ose rregullat vendase të vendeve të imigracionit mund të përcaktojnë masa të veçanta lidhur me përfitimet ose pjesët e përfitimeve që janë të pagueshme plotësisht nga fondet publike, dhe lidhur me pagesat për personat që nuk përmbushin kushtet e kontributit të parashikuara për të marrë pension normal.
- c) Taksat e punësimit, detyrimet ose kontributet që paguhen lidhur me personin e punësuar.
- d) Procedurat ligjore lidhur me çështjet të cilave u referohet kjo Konventë.
- Në rastin e një shteti federal masat e këtij neni zbatohen deri në nivelin ku çështjet e trajtuara rregullohen nga ligji ose rregullat federale ose i nënshtrohen kontrollit të autoriteteve administrative federale. Shtrirja dhe mënyra sesi zbatohen këto masa lidhur me çështjet që rregullohen nga ligji ose rregullat e shteteve përbërëse, provincave apo kantoneve, ose që i nënshtrohen kontrollit të autoriteteve administrative, përcaktohen nga çdo Shtet Palë. Shteti Palë tregon në raportin e përvitshëm mbi zbatimin e Konventës shtrirjen në të cilën rregullohen çështjet e trajtuara në këtë nen nga ligji ose rregullat federale ose i nënshtrohen kontrollit të autoriteteve administrative federale. Lidhur me çështjet që rregullohen nga ligji ose rregullat e shteteve përbërëse, provincave apo kantoneve, ose i nënshtrohen kontrollit të autoriteteve administrative, Shteti Palë ndërmerr hapat e përcaktuara në paragrafin 7 (b) të nenit 19 të Kushtetutës së Organizatës Ndërkombëtare të Punës.
Neni 7
- Çdo Shtet Palë për të cilin është në fuqi kjo Konventë merr përsipër që shërbimi i tij i punësimit dhe shërbimet e tjera që lidhen me migracionin të bashkëpunojnë në rastet e duhura me shërbimet përkatëse të Shteteve të tjera Palë.
- Çdo Shtet Palë për të cilin kjo Konventë është në fuqi, merr përsipër të sigurojë që shërbimet e bëra nga shërbimi i tij publik i punësimit për migrantët të jenë falas.
Neni 8
- Një migrant për punësim që është pranuar për qëndrim të përhershëm dhe pjestarët e familjes së tij që janë autorizuar ta shoqërojnë ose të bashkohen me të nuk do të kthehen në territorin e tyre të origjinës ose në territorin nga ku kanë emigruar, për arsyen se migranti nuk është në gjendje të vazhdojë punësimin e tij për shkak të sëmundjes ose dëmtimit pas hyrjes, përveç rastit kur personi në fjalë e dëshiron këtë ose kur kjo përcaktohet nga një marrëveshje ndërkombëtare në të cilën Shteti Palë ka pranuar.
- Kur migrantët për punësim pranohen për qëndrim të përhershëm pas mbërritjes në vendin e imigracionit autoriteti kompetent i atij vendi mund të përcaktojë që masat e paragrafit 1 të këtij neni të hyjnë në fuqi vetëm pas një periudhe të arsyeshme që në asnjë rast nuk do t’i kalojë 5 vjetët që nga data e pranimit të këtyre migrantëve.
Neni 9
Çdo Shtet Palë për të cilin kjo Konventë është në fuqi merr përsipër të lejojë, duke marrë parasysh kufizimet e lejuara nga ligjet dhe rregullat vendase lidhur me eksportin dhe importin e valutës, transferimin e pjesës së fitimeve dhe kursimeve të migrantit për punësim sipas dëshirës së migrantit.
Neni 10
Në rastet kur numri i migrantëve që shkojnë nga territori i një Shteti Palë tek ai i një Shteti tjetër Palë është mjaft i madh, autoritetet kompetente të territoreve në fjalë, kur është e nevojshme ose e dëshirueshme, bëjnë marrëveshje për qëllimin e rregullimit të çështjeve që përbëjnë shqetësim të përbashkët që lindin lidhur me zbatimin e masave të kësaj Konvente.
Neni 11
- Për qëllimin e kësaj Konvente termi migrant për punësim do të thotë një person që migron nga një vend në një tjetër me synimin për t’u punësuar jo për llogari të tij dhe përfshin çdo person të pranuar rregullisht si migrant për punësim.
- Kjo konventë nuk zbatohet për:
- a) punëtorët kufitarë;
- b) hyrjen afatshkurtër të profesionistëve të lirë dhe artistëve;
- c) detarët.
Neni 12
Ratifikimet zyrtare të kësaj Konvente i komunikohen Drejtorit të Përgjithshëm të Zyrës Ndërkombëtare të Punës për regjistrim.
Neni 13
- Kjo Konventë është detyruese vetëm për ata Shtete Palë të Organizatës Ndërkombëtare të Punës, ratifikimi i të cilëve është regjistruar pranë Drejtorit të Përgjithshëm.
- Ajo hyn në fuqi 12 muaj pas datës në të cilën ratifikimet e dy Shteteve Palë të jenë regjistruar pranë Drejtorit të Përgjithshëm.
- Pas kësaj, kjo Konventë hyn në fuqi për çdo Shtet Palë 12 muaj pas datës së regjistrimit të ratifikimit.
Neni 14
- Çdo Shtet Palë që ratifikon këtë Konventë, me anën e një deklarate të bashkëngjitur me ratifikimin, mund të përjashtojë nga ratifikimi ndonjë ose të gjitha anekset e Konventës.
- Duke iu nënshtruar kushteve të kësaj deklarate, masat e anekseve kanë të njëjtin efekt me masat e Konventës.
- Çdo Shtet Palë që bën një deklaratë të tillë ka mundësinë që më vonë, me anën e një deklarate tjetër, të njoftojë Drejtorin e Përgjithshëm që pranon ndonjë ose të gjitha anekset e përmendura në deklaratë; që nga data e regjistrimit të këtij njoftimi nga Drejtori i Përgjithshëm masat e këtyre anekseve bëhen të zbatueshme për Shtetin Palë në fjalë.
- Ndërkohë që një deklaratë e bërë sipas paragrafit 1 të këtij neni mbetet në fuqi për ndonjë aneks, Shteti Palë mund të deklarojë vullnetin e tij për ta pranuar atë aneks si rekomandim.
Neni 15
- Deklaratat e komunikuara te Drejtori i Përgjithshëm i Zyrës Ndërkombëtare të Punës në përputhje me nenin 35 të Kushtetutës së Zyrës Ndërkombëtare të Punës do të tregojnë:
- a) territoret për të cilat Shteti Palë në fjalë merr përsipër që masat e Konventës do të zbatohen pa ndryshime;
- b) territoret për të cilat ai merr përsipër që masat e Konventës do të zbatohen me ndryshime, së bashku me hollësitë e ndryshimeve të përmendura;
- c) territoret për të cilat Konventa është e pazbatueshme dhe në këto raste bazat për këtë pazbatueshmëri;
- d) territoret për të cilat ai rezervon pezullimin e vendimit deri në rishikim të pozicionit.
- Masat e ndërmarra sipas pikave (a) dhe (b) të paragrafit 1 të këtij neni konsiderohen pjesë përbërëse të ratifikimit dhe kanë të njëjtën fuqi me ratifikimin.
- Çdo Shtet Palë ka mundësinë që në çdo kohë me anën e një deklarate të mëvonshme të anulojë plotësisht ose pjesërisht çdo rezervim të bërë në deklaratën fillestare lidhur me pikat (b), (c) ose (d) të paragrafit 1 të këtij neni.
- Çdo Shtet Palë ka mundësinë që, në çdo kohë që Konventa i nënshtrohet denoncimit në përputhje me masat e nenit 17, t’i komunikojë Drejtorit të Përgjithshëm një deklaratë që ndryshon çdo aspekt kushtet e çdo deklarate zyrtare të mëparshme dhe që përcakton pozicionin aktual lidhur me këto territore siç mund të specifikohet në të.
Neni 16
- Deklaratat e komunikuara te Drejtori i Përgjithshëm i Zyrës Ndërkombëtare të Punës, në përputhje me paragrafin 4 ose 5 të nenit 35 të Kushtetutës së Organizatës Ndërkombëtare të Punës, do të tregojnë nëse masat e Konventës do të zbatohen në territorin në fjalë pa ndryshime ose do t’u nënshtrohen ndryshimeve; kur deklarata tregon që masat e Konventës do të zbatohen me ndryshime,
do të jepen hollësi për këto ndryshime.
- Shteti Palë, anëtarët ose autoriteti ndërkombëtar i interesuar mund që në çdo kohë me anën e një deklarate të mëvonshme të heqë dorë plotësisht ose pjesërisht nga e drejta për të kërkuar ndryshime në deklaratat e mëparshme.
- Shteti Palë ose autoriteti ndërkombëtar i interesuar mund që, në çdo kohë që Konventa i nënshtrohet denoncimit në përputhje me masat e nenit 17, t’i komunikojë Drejtorit të Përgjithshëm një deklaratë për ndryshimin në çdo aspekt të deklaratave të mëparshme dhe që përcakton pozicionin aktual lidhur me zbatimin e Konventës.
Neni 17
- Një Shtet Palë që e ka ratifikuar këtë Konventë mund ta denoncojë atë pasi të kenë kaluar 10 vjet nga data e hyrjes në fuqi e Konventës për herë të parë, me anën e një akti që i komunikohet Drejtorit të Përgjithshëm të Zyrës Ndërkombëtare të Punës për regjistrim. Ky denoncim nuk duhet të hyjë në fuqi deri një vit pas datës kur është regjistruar.
- Çdo Shtet Palë që ka ratifikuar këtë Konventë dhe që, brenda një viti në vijim të mbarimit të periudhës prej 10 vjetësh, përmendur në paragrafin pararendës, nuk ushtron të drejtën e denoncimit të përcaktuar në këtë nen, do t’i shtohen detyrimet edhe për 10 vjet të tjera dhe, pas kësaj, ai mund ta denoncojë këtë Konventë në mbarim të çdo periudhe prej 10 vjetësh sipas kushteve të përcaktuara në këtë nen.
- Në çdo kohë që kjo Konventë i nënshtrohet denoncimit në përputhje me masat e paragrafëve pararendës, çdo Shtet Palë që nuk e bën këtë denoncim, mund t’i komunikojë Drejtorit të Përgjithshëm një deklaratë ku të denoncojë veçan çdo aneks të Konventës që është në fuqi për atë Shtet Palë.
- Denoncimi i kësaj Konvente ose i ndonjërit apo i të gjitha anekseve nuk do të ndikojë mbi të drejtat e garantuara në këtë Konventë për një migrantë ose për pjesëtarët e familjes së tij, nëse ai ka imigruar në kohën që Konventa ose anekset përkatëse ishin në fuqi, lidhur me territorin ku ngrihet çështja e vazhdimit të vlefshmërisë së këtyre të drejtave.
Neni 18
- Drejtori i Përgjithshëm i Zyrës Ndërkombëtare të Punës njofton të gjitha Shtetet Palë të Organizatës Ndërkombëtare të Punës për regjistrimin e të gjitha ratifikimeve dhe denoncimeve që i janë komunikuar atij nga Shtetet Palë të Organizatës.
- Kur Drejtori i Përgjithshëm njofton Shtetet Palë të Organizatës për regjistrimin e ratifikimit të dytë që i është komunikuar atij, ai tërheq vëmendjen e Shteteve Palë të Organizatës për datën kur Konventa do të hyjë në fuqi.
Neni 19
Drejtori i Përgjithshëm i Zyrës Ndërkombëtare të Punës i komunikon Sekretarit të Përgjithshëm të Kombeve të Bashkuara regjistrimin në përputhje me nenin 102 të Kartës së Kombeve të Bashkuara me të gjitha hollësitë e të gjitha ratifikimeve dhe aktet e denoncimit të regjistruara prej tij në përputhje me masat e neneve paraardhëse.
Neni 20
Në përfundim të çdo periudhe prej 10 vjetësh pas hyrjes në fuqi të kësaj Konvente, Njësia Drejtuese e Zyrës Ndërkombëtare të Punës i paraqet Konferencës së Përgjithshme një raport për funksionimin e kësaj Konvente dhe shqyrton mundësinë për të futur në kalendarin e Konferencës çështjen e rishikimit të saj të plotë ose të pjesshëm.
Neni 21
- Nëse Konferenca miraton një Konventë të re duke rishikuar këtë Konventë plotësisht ose pjesërisht, atëherë, vetëm nëse Konventa e re përcakton ndryshe:
- a) ratifikimi nga një Shtet Palë i Konventës së re të rishikuar do të përmbajë në vetvete edhe denoncimin e menjëhershëm të kësaj Konvente, pavarësisht nga masat e nenit 17 më lart, kur Konventa e re e rishikuar të ketë hyrë në fuqi;
- b) që nga data kur Konventa e re e rishikuar hyn në fuqi kjo Konventë nuk është më e hapur për ratifikim nga ana e Shteteve Palë.
- Kjo Konventë gjithsesi mbetet në fuqi në formën dhe përmbajtjen e saj aktuale për ata Shtete Palë që e kanë ratifikuar atë, por nuk kanë ratifikuar Konventën e rishikuar.
Neni 22
- Konferenca Ndërkombëtare e Punës mundet që, në çdo sesion kur kjo çështje është e përfshirë në kalendarin e saj, të miratojë me shumicë prej dy të tretash një tekst të rishikuar të një ose më shumë aneksesh të kësaj Konvente.
- Çdo Shtet Palë për të cilin kjo Konventë është në fuqi, brenda periudhës prej një viti ose, në rrethana të jashtëzakonshme, prej 18 muajsh, që nga mbyllja e sesionit të Konferencës, paraqet këtë tekst të rishikuar tek autoriteti ose autoritetet brenda kompetencave të të cilit është kjo çështje, për hartimin e legjislacionit ose për veprime të tjera.
- Çdo tekst i rishikuar hyn në fuqi për çdo Shtet Palë për të cilin kjo Konventë është në fuqi me komunikimin nga ana e atij Shteti Palë te Drejtori i Përgjithshëm i Zyrës Ndërkombëtare të Punës të një deklarate ku njofton pranimin nga ana e tij të tekstit të rishikuar.
- Që nga data e miratimit të tekstit të rishikuar të aneksit nga Konferenca, vetëm teksti i rishikuar është i hapur për pranim nga Shtetet Palë.
Neni 23
Variantet anglisht dhe frëngjisht të tekstit të kësaj Konvente janë të njëvlershme.
ANEKSI I
REKRUTIMI, VENDOSJA NË PUNË DHE KUSHTET E PUNËS TË MIGRANTËVE PËR PUNËSIM TË REKRUTUAR JASHTË MARRËVESHJEVE TË MBËSHTETURA NGA QEVERIA PËR TRANSFERIMET NË GRUP
Neni 1
Ky aneks zbatohet për migrantët për punësim që rekrutohen jashtë marrëveshjeve të mbështetura nga qeveria për transferimet në grup.
Neni 2
Për qëllimet e këtij aneksi:
- a) Termi rekrutim do të thotë:
- i) angazhimi i një personi në një territor për llogari të një punëdhënësi në një territor tjetër;
- ii) dhënia e një përgjegjësie një personi në një territor për t’u punësuar në një territor tjetër, së bashku me marrjen e masave lidhur me veprimet e përmendura në pikën (i) dhe (ii), përfshi edhe kërkimin për një përzgjedhje të emigrantëve dhe përgatitjet për nisjen e emigrantëve.
- b) Termi paraqitje do të thotë çdo veprim për të siguruar ose lehtësuar mbërritjen ose pranimin në një territor të personave që janë rekrutuar brenda kuadrit të paragrafit (a) të këtij neni.
- c) Termi vendosje do të thotë çdo veprim për qëllimin e sigurimit ose lehtësimit të punësimit të personave që janë paraqitur në përputhje me paragrafin (b) të këtij neni.
Neni 3
- Çdo Shtet Palë për të cilin ky aneks është në fuqi, ligjet dhe rregullat e të cilit lejojnë veprimet e rekrutimit, paraqitjes dhe vendosjes sipas përcaktimit në nenin 2, i rregullojnë veprimet e lartpërmendura siç përcaktohet nga ligjet dhe rregullat e tij në përputhje me masat e këtij neni.
- Duke iu nënshtruar masave të paragrafit të mëposhtëm, e drejta për t’u angazhuar në veprimet e rekrutimit, paraqitjes dhe vendosjes kufizohet në:
- a) zyrat publike të punësimit ose organet publike të tjera në territorin ku kryhet ky veprim;
- b) organet publike të një territori të ndryshëm nga ai ku bëhen veprimet që janë të autorizuara të veprojnë në atë territor me marrëveshje ndërmjet qeverive në fjalë;
- c) çdo organ të krijuar në përputhje me kushtet e një instrumenti ndërkombëtar.
- Në përputhje me sa lejojnë ligjet dhe rregullat vendase ose një marrëveshje dypalëshe, veprimet e rekrutimit, paraqitjes dhe vendosjes mund të ndërmerren nga:
- a) punëdhënësi i ardhshëm ose një person në shërbim të tij, që vepron për llogari të tij, që i nënshtrohet, nëse është e nevojshme për interesin e migrantit, miratimit dhe mbikëqyrjes nga autoriteti kompetent;
- b) një agjenci private, nëse i është dhënë autorizim paraprak për ta bërë këtë nga autoriteti kompetent i territorit ku do të kryhen veprimet e lartpërmendura, në ato raste dhe me ato kushte që përcaktohen nga:
- i) ligjet dhe rregullat e atij territori ose
- ii) marrëveshja ndërmjet autoritetit kompetent të territorit të emigracionit ose ndonjë organi të krijuar në përputhje me kushtet e një instrumenti ndërkombëtar dhe autoritetit kompetent të territorit të imigracionit.
- Autoriteti kompetent i territorit ku kryhen veprimet mbikëqyr veprimtaritë e organeve dhe personave të cilëve u është dhënë autorizim në përputhje me paragrafin 3 (b), përveç organeve të krijuara në përputhje me kushtet e një instrumenti ndërkombëtar, pozicioni i të cilit do të vazhdojë të rregullohet sipas kushteve të instrumentit të lartpërmendur ose nga ndonjë marrëveshje e bërë ndërmjet këtij organi dhe autoritetit kompetent në fjalë.
- Asgjë në këtë nen nuk do të konsiderohet se lejon pranimin e një migranti për punësim për t’u pranuar në territorin e një Shteti Palë nga ndonjë person ose organ i ndryshëm nga autoritetikompetent i territorit të imigracionit.
Neni 4
Çdo Shtet Palë për të cilin ky aneks është në fuqi, merr përsipër të sigurojë që shërbimet e bëra nga shërbimi i tij publik i punësimit, lidhur me rekrutimin, paraqitjen ose vendosjen e migrantëve për punësim, të bëhen falas.
Neni 5
- Çdo Shtet Palë, për të cilin ky aneks është në fuqi, i cili ka një sistem të mbikëqyrjes së kontratave të punësimit ndërmjet një punëdhënësi ose një personi që vepron për llogari të tij, dhe një migranti për punësim merr përsipër të kërkojë:
- a) që një kopje e kontratës së punësimit t’i jepet migrantit përpara nisjes ose, nëse qeveritë në fjalë bien dakord, në një qendër pritjeje pas mbërritjes në territorin e imigracionit;
- b) që kontrata të përmbajë masa që tregojnë kushtet e punës dhe në mënyrë të veçantë shpërblimin e ofruar për migrantin;
- c) që migranti të marrë me shkrim përpara nisjes, me anën e një dokumenti që ka lidhje me të individualisht ose me një grup migrantësh ku ai bën pjesë, informacion lidhur me kushtet e përgjithshme të jetesës dhe të punës që zbatohen për të në territorin e imigracionit.
- Nëse një kopje e kontratës do t’i jepet migrantit pas mbërritjes në territorin e imigracionit, ai do të informohet me shkrim përpara nisjes, me anën e një dokumenti që lidhet me atë individualisht ose me një grup migrantësh ku ai bën pjesë, për kategorinë e punës për të cilën ai është marrë dhe për kushtet e tjera të punës, në mënyrë të veçantë për pagesën minimale që i garantohet atij.
- Autoriteti kompetent siguron që masat e paragrafëve paraardhës të zbatohen dhe që të zbatohen ndëshkimet e duhura për shkeljet.
Neni 6
Masat e marra sipas nenit 4 të Konventës përfshijnë:
- a) thjeshtimin e formaliteteve administrative;
- b) masën për shërbimet e interpretimit;
- c) çdo asistencë të nevojshme gjatë një periudhe fillestare për vendosjen e migrantëve dhe pjesëtarëve të familjeve të tyre të autorizuar për ta shoqëruar ose për t’u bashkuar me ta;
- d) ruajtjen e mirëqenies, gjatë udhëtimit dhe në mënyrë të veçantë gjatë transportimit të migrantëve dhe pjesëtarëve të familjeve të tyre të autorizuar për ta shoqëruar ose për t’u bashkuar me ta.
Neni 7
- Në rastet kur numri i migrantëve për punësim që shkojnë nga territori i një Shteti Palë në territorin e një Shtetit tjetër Palë është mjaft i madh, autoritetet kompetente të territoreve në fjalë, kur është e nevojshme ose kur dëshirojnë, hyjnë në marrëveshje për qëllimin e rregullimit të çështjeve të shqetësimit të përbashkët që dalin lidhur me zbatimin e masave të këtij aneksi.
- Kur Shtetet Palë kanë një sistem mbikëqyrjeje të kontratave të punësimit, këto marrëveshje tregojnë mënyrat me të cilat do të zbatohen detyrimet kontraktore të punëdhënësve.
Neni 8
Çdo person që nxit imigracionin klandestin ose të paligjshëm u nënshtrohet ndëshkimeve përkatëse.
ANEKSI II
REKRUTIMI, VENDOSJA DHE KUSHTET E PUNËS TË MIGRANTËVE PËR PUNËSIM TË REKRUTUAR SIPAS MASAVE TË MBËSHTETURA NGA QEVERIA PËR TRANSFERIMET NË GRUP
Neni 1
Ky aneks zbatohet për migrantët për punësim të cilët rekrutohen sipas masave të mbështetura nga qeveria për transferimet në grup.
Neni 2
Për qëllimet e këtij aneksi:
- a) Termi rekrutim do të thotë:
- i) angazhimi i një personi në një territor për llogari të një punëdhënësi në një territor tjetër sipas masave të mbështetura nga qeveria për transferimet në grup;
- ii) dhënia e një përgjegjësie një personi në një territor për t’u punësuar në një territor tjetër sipas masave të mbështetura nga qeveria për transferimin në grup, së bashku me marrjen e masave, lidhur me veprimet e përmendura në pikën (i) dhe (ii) përfshi edhe kërkimin për një përzgjedhje të emigrantëve dhe përgatitjet për nisjen e emigrantëve.
- b) Termi paraqitje do të thotë çdo veprim për të siguruar ose lehtësuar mbërritjen ose pranimin në një territor të personave që janë rekrutuar sipas masave të mbështetura nga qeveria për transferimin në grup brenda kuadrit të nënparagrafit (a) të këtij paragrafi.
- c) Termi vendosje do të thotë çdo veprim për qëllimin e sigurimit ose lehtësimit të punësimit të personave që janë paraqitur sipas masave të mbështetura nga qeveria për transferimin në grup në përputhje me nënparagrafin (b) të këtij paragrafi.
Neni 3
- Çdo Shtet Palë për të cilin ky aneks është në fuqi, ligjet dhe rregullat e të cilit lejojnë veprimet e rekrutimit, paraqitjes dhe vendosjes siç përcaktohet në nenin 2, rregullon veprimet e lartpërmendura siç lejohet nga ligjet dhe rregullat e tij në përputhje me masat e këtij neni.
- Sipas masave të paragrafit të mëposhtëm, e drejta për t’u angazhuar në veprimet e rekrutimit, paraqitjes dhe vendosjes do të kufizohen në:
- a) zyrat publike të punësimit ose organet e tjera publike të territorit ku kryhen veprimet;
- b) organet publike të një territori të ndryshëm nga ai ku kryhen veprimet të cilat janë të autorizuara për të vepruar në atë territor me marrëveshje ndërmjet qeverive në fjalë;
- c) çdo organ të krijuar në përputhje me kushtet e një instrumenti ndërkombëtar.
- Aq sa e lejojnë ligjet dhe rregullat vendase ose marrëveshjet dypalëshe, dhe duke iu nënshtruar, nëse është e nevojshme për interes të migrantit, miratimit dhe mbikëqyrjes së autoritetit kompetent, veprimet e rekrutimit, paraqitjes dhe vendosjes mund të ndërmerren nga:
- a) punëdhënësi i ardhshëm ose një person në shërbim të tij, duke vepruar për llogari të tij;
- b) agjencitë private.
- E drejta për t’u angazhuar në veprimet e rekrutimit, paraqitjes dhe vendosjes i nënshtrohet autorizimit paraprak të autoritetit kompetent të territorit ku do të kryhen veprimet e lartpërmendura në ato raste dhe me ato kushte që mund të parashikohen nga:
- a) ligjet dhe rregullat e atij territori ose
- b) marrëveshja ndërmjet autoritetit kompetent të territorit të emigracionit ose çdo organi të krijuar në përputhje me kushtet e një instrumenti ndërkombëtar dhe autoritetit kompetent të territorit të imigracionit.
- Autoriteti kompetent i territorit ku kryhen veprimet, në përputhje me marrëveshjet e bëra ndërmjet autoriteteve kompetente në fjalë, mbikëqyr veprimtaritë e organeve dhe personave të cilëve u janë dhënë autorizimet në përputhje me paragrafin pararendës, përveç organeve të krijuara në përputhje me kushtet e një instrumenti ndërkombëtar, pozicioni i të cilit vazhdon të drejtohet nga kushtet e instrumentit të lartpërmendur ose nga marrëveshjet e bëra ndërmjet organit dhe autoritetit kompetent në fjalë.
- Përpara se të autorizojë paraqitjen e migrantëve për punësim autoriteti kompetent i territorit të imigracionit sigurohet që nuk ka numër të mjaftueshëm personash që të jenë në gjendje të bëjnë punën në fjalë.
- Asgjë në këtë nen nuk do të konsiderohet sikur lejon pranimin e një migranti për punësim në territorin e një Shteti Palë nga ndonjë person apo organizëm i ndryshëm nga autoriteti kompetent i territorit të imigracionit.
Neni 4
- Çdo Shtet Palë, për të cilin është në fuqi ky aneks, merr përsipër të sigurojë që shërbimet e oftuara nga shërbimi i tij i punësimit lidhur me rekrutimin, paraqitjen ose vendosjen e migrantëve për punësim, të jenë falas.
- Shpenzimet administrative të rekrutimit, paraqitjes dhe vendosjes nuk mbulohen nga migrantët.
Neni 5
Në rastin e transportit kolektiv të migrantëve nga një vend në një tjetër që kanë nevojë për kalim transit nëpër një shtet të tretë, autoriteti kompetent i territorit të transitit merr masat për të përshpejtuar kalimin, për të shmangur vonesat dhe vështirësitë administrative.
Neni 6
- Çdo Shtet Palë, për të cilin ky aneks është në fuqi, që ka një sistem mbikëqyrjeje të kontratave të punës ndërmjet një punëdhënësi ose një personi që vepron për llogari të tij, dhe një migranti për punësim merr përsipër të kërkojë:
- a) që një kopje e kontratës së punësimit t’i jepet migrantit përpara nisjes ose, nëse qeveritë në fjalë bien dakord, në një qendër pritjeje pas mbërritjes në territorin e imigracionit;
- b) që kontrata të përmbajë masa që tregojnë kushtet e punës dhe në mënyrë të veçantë shpërblimin e ofruar për migrantin;
- c) që migranti të marrë me shkrim përpara nisjes, me anën e një dokumenti që ka lidhje me të individualisht ose me një grup migrantësh ku ai bën pjesë, informacion lidhur me kushtet e përgjithshme të jetesës dhe të punës që zbatohen për të në territorin e imigracionit.
- Nëse një kopje e kontratës do t’i jepet migrantit pas mbërritjes në territorin e imigracionit, ai do të informohet me shkrim përpara nisjes, me anën e një dokumenti që lidhet me atë individualisht ose me një grup migrantësh ku ai bën pjesë, për kategorinë e punës për të cilën ai është marrë dhe për kushtet e tjera të punës, në mënyrë të veçantë për pagesën minimale që i garantohet atij.
- Autoriteti kompetent siguron që masat e paragrafëve paraardhës të zbatohen dhe që të zbatohen ndëshkimet e duhura për shkeljet.
Neni 7
- Masat e marra sipas nenit 4 të kësaj Konvente përfshijnë:
- a) thjeshtimin e formaliteteve administrative;
- b) masën për shërbimet e interpretimit;
- c) çdo asistencë të nevojshme gjatë një periudhe fillestare për vendosjen e migrantëve dhe pjesëtarëve të familjeve të tyre të autorizuar për ta shoqëruar ose për t’u bashkuar me ta;
- d) ruajtjen e mirëqenies, gjatë udhëtimit dhe në mënyrë të veçantë gjatë transportimit të migrantëve dhe pjesëtarëve të familjeve të tyre të autorizuar për ta shoqëruar ose për t’u bashkuar me ta;
- e) lejen për likuidimin dhe transferimin e pasurive të migrantëve për punësim të pranuar në mënyrë të përhershme.
Neni 8
Autoriteti kompetent merr masat e duhura për të ndihmuar migrantët për punësim, gjatë periudhës fillestare, lidhur me çështjet që kanë të bëjnë me kushtet e tyre të punësimit; aty ku është e drejtë, këto masa mund të merren në bashkëpunim me organizatat e miratuara vullnetare.
Neni 9
Nëse një migrant për punësim i paraqitur në territorin e një Shteti Palë, në përputhje me masat e nenit 3 të këtij aneksi, nuk arrin, për një arsye për të cilën ai nuk është përgjegjës, të sigurojë punësimin për të cilin ai është rekrutuar ose një punësim tjetër të përshtatshëm, kostoja e kthimit të tij dhe të pjesëtarëve të familjes së tij, të cilët janë autorizuar ta shoqërojnë ose të bashkohen me të, përfshi edhe tarifat administrative, shpenzimet e transportit dhe jetesës deri në destinacionin përfundimtar, dhe pagesat për transportin e sendeve shtëpiake, nuk do të rëndojnë mbi migrantin.
Neni 10
Nëse autoriteti kompetent i territorit të imigracionit e vlerëson që punësimi për të cilin është rekrutuar migranti për punësim, në përputhje me nenin 3 të këtij aneksi, është vlerësuar si i papërshtatshëm, ai merr masat e duhura për ta ndihmuar atë që të gjejë një punësim të përshtatshëm që nuk paragjykon punëtorët vendas dhe ndërmerr hapa për të siguruar jetesën e tij deri në gjetjen e punësimit ose kthimin e tij në zonën e rekrutimit, nëse migranti dëshiron ose ka pranuar kthimin në kohën e rekrutimit të tij, ose vendosjen e tij diku tjetër.
Neni 11
Nëse një migrant për punësim, i cili është refugjat ose person i shpërngulur dhe që ka hyrë në territorin e imigracionit në përputhje me nenin 3 të këtij aneksi, bëhet i panevojshëm për punësim në atë territor, autoriteti kompetent i atij territori bën përpjekjet e tij më të mëdha për ta mundësuar atë që të ndërmarrë një punësim të përshtatshëm që nuk i paragjykon punëtorët vendas, dhe ndërmerr hapa për të siguruar jetesën e tij deri në vendosjen në një punësim të përshtatshëm ose vendosjen e tij në një vend tjetër.
Neni 12
- Autoritetet kompetente të territoreve në fjalë hyjnë në marrëveshje për qëllimin e rregullimit të çështjeve që përbëjnë shqetësim të përbashkët që dalin lidhur me zbatimin e masave të këtij aneksi.
- Kur Shtetet Palë kanë një sistem mbikëqyrjeje të kontratave të punësimit, këto marrëveshje tregojnë mënyrat me të cilat do të zbatohen detyrimet kontraktore të punëdhënësve.
- Këto marrëveshje përcaktojnë, kur duhet, për bashkëpunim ndërmjet autoritetit kompetent të territorit të emigracionit ose të një organi të krijuar në përputhje me kushtet e një instrumenti ndërkombëtar dhe autoritetit kompetent të territorit të imigracionit, lidhur me ndihmën që duhet t’u jepet migrantëve lidhur me kushtet e punësimit në përputhje me masat e nenit 8.
Neni 13
Çdo person që nxit imigracionin klandestin ose të paligjshëm, u nënshtrohet ndëshkimeve përkatëse.
ANEKSI III
IMPORTIMI I SENDEVE PERSONALE, MJETEVE DHE PAJISJEVE TË MIGRANTËVE PËR PUNËSIM
Neni 1
- Sendet personale që u përkasin migrantëve të rekrutuar për punësim dhe pjesëtarëve të familjeve të tyre që janë autorizuar t’i shoqërojnë ose të bashkohen me ta përjashtohen nga detyrimet doganore kur mbërrijnë në territorin e imigracionit.
- Veglat e punës të transportueshme dorazi dhe pajisjet e transportueshme dorazi të çdo lloji, që zakonisht kanë punëtorët për kryerjen e detyrave të tyre që u përkasin migrantëve të rekrutuar për punësim dhe pjesëtarëve të familjeve të tyre, të cilët janë autorizuar t’i shoqërojnë ose të bashkohen me ta, përjashtohen nga detyrimet doganore kur mbërrijnë në territorin e imigracionit, nëse këto vegla dhe pajisje mund të tregohet, në kohën e transportimit, se zotërohen aktualisht prej tyre, ose janë zotëruar dhe përdorur prej tyre për një kohë të konsiderueshme, dhe se ata synojnë t’i përdorin ato gjatë punësimit të tyre.
Neni 2
- Sendet personale që u përkasin migrantëve për punësim dhe pjesëtarëve të familjeve të tyre, të cilët janë autorizuar për ta shoqëruar ose për t’u bashkuar me të, përjashtohen nga detyrimet doganore, kur personat në fjalë kthehen në vendin e tyre të origjinës, nëse këta persona e kanë ruajtur shtetësinë e vendit në kohën e kthimit atje.
- Veglat e punës dhe pajisjet që mund të transportohen dorazi si ato që zotërojnë zakonisht punëtorët për kryerjen e detyrave të tyre të veçanta që u përkasin migrantëve për punësim dhe pjesëtarëve të familjeve të tyre, të cilët janë autorizuar ta shoqërojnë ose të bashkohen me të, përjashtohen nga detyrimet doganore, kur këta persona kthehen në vendin e tyre të origjinës, nëse këta persona e kanë ruajtur shtetësinë e atij vendi në kohën e kthimit të tyre atje dhe nëse mund të tregojnë, në kohën e importimit të tyre, që këto vegla pune dhe pajisje zotërohen aktualisht prej tyre, kanë qenë në zotërim dhe përdorim të tyre për një kohë të konsiderueshme dhe do të përdoren prej tyre gjatë punësimit.